به گزارش فرینا، در ابتدای این همایش محمدولی روزبهان ضمن تبریک ایام دهه فجر گفت: پیمان‌های تجاری مهم‌ترین مرحله تعاملات اقتصادی است. مراحل اولیه پیمان‌های اوراسیا به خوبی انجام شده است. ما امروز باید در مرحله اجرا و استفاده از منافع این موافقت‌نامه‌ها اقدام کنیم. این مرحله، دو جزء نرم‌افزاری و سخت‌افزاری دارد. ما در زمینه‌های سخت‌افزاری با ایجاد زیرساخت‌ها، ریل راه‌آهن، جاده‌ها، انبارها، تولیدات و … اقداماتی انجام داده‌ایم اما مهم‌ترین قسمت آن، بخش نرم‌افزاری است.
روزبهان افزود: ما باید قوانین مناسب و ثبات قوانین داشته باشیم. تا در این زمینه‌ها اقدام نکنیم، مطمئنا با مشکلات زیادی مواجه خواهیم شد. بحث‌هایی که درباره خارج کردن مناطق آزاد از معافیتهای مالیاتی اعلام می‌شود، باعث بی‌ثباتی محیط مناطق آزاد می‌شود. در محیط بی‌ثبات نمی‌توان تصمیم‌های پایدار گرفت.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی گفت: آن‌هایی که می‌خواهند در این صنعت ورود کنند، به جاهایی می‌روند که ثبات قوانین وجود دارد.
روزبهان ویژگی‌های منطقه آزاد انزلی را چنین برشمرد: این منطقه به عنوان تنها منطقه آزاد دریای خزر و در ارتباط با ۴ کشور دیگر در منطقه دریای خزر، هاب لجستیک، هاب مبادلات تجاری، هاب تولید و هاب مالی است.
وی مزیت لجستیک این منطقه را با تاکید بر وضعیت حمل‌ونقل، چنین تشریح کرد: ما مهم‌ترین بندر شمال کشور با طول ۱۹۰۰ متر و دارای ۲۲اسکله پیش‌بینی شده هستیم که اکنون ۳ پست اسکله فعال است و دارای قابلت و ویژگی مثبتی است که میتوان از آن بهره برد. در همین زمینه ما کریدور تجاری چین، قزاقستان و ایران را داریم. تا به حال در این مسیر کریدور به ۶۰ کشتی با قابلیت ترکیبی واردات و صادرات کالا داشتند. این کریدور به دلیل ارتباط نداشتن با آب‌های آزاد، از تهدید دیگر کشورها نیز به دور است.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی گفت: با توجه به پیش بینی هایی که در مورد حجم تجارت کشور چین با اروپا داریم این کریدور با گذر از کشورهای همسایه میتواند بسیار موثر باشد.
روزبهان دیگر مزیتهای این منطقه را چنین برشمرد: ما در منطقه آزاد دو شهرک صنعتی فعال داریم، زمین‌های مربوط به سیلوهای سوخت و انبارهای مسقف برای غلات داریم.در بندر انزلی هم ۱۴ پست فعال داریم.
وی گفت: حمل و نقلی ارزان‌ترین شیوه حمل و نقل است و منطقه آزاد انزلی میتواند با راه های ارتباطی که با کشورهای همجوار دارد از این مزیت نهایت بهره را ببرد. ما در این منطقه دو شهرک صنعتی فعال و زمینه های مربوط به سوخت، غله و غیره را در اختیار داریم.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی گفت: معافیتهای مالیاتی و گمرکی، امکان ورود ماشینآلات و مواد اولیه بدون پرداختحقوق ورودی، ورود و خروج ازاد سرمایه و سود حاصل از فعالیتاقتصادی، امکان سرمایه گذاری خارجی و ورود مستقیم اتباع خارجی بدون نیاز به تحصیل قبلی روادید را میتوان از مزیتهای منطقه انزلی برشمرد.
روزبهان در پایان سخنانش اظهار داشت: برای سال آینده برنامه واگذاری شهرک صنعتی ۵۰ هکتاری را در نظر گرفته‌ایم.
** منطقه آزاد ماکو وسیع‌ترین منطقه آزاد کشور است
در ادامه پنل محمدرضا عبدالرحیمی ضمن اشاره به استفاده حداکثری از موقعیتی که موافقتنامه اوراسیا برای کشور فراهم خواهد کرد گفت: منطقه آزاد ماکو با ۴۲۰ هزار هکتار، وسیع‌ترین منطقه آزاد کشور است. این منطقه ۵۰ برابر منطقه آزاد انزلی است. ۴۴ برابر منطقه آزاد کیش است. ۳۰ برابر منطقه آزاد چابهار است. ۱۲ برابر منطقه آزاد اروند است، ۱۴ برابر منطقه آزاد قشم است.
عبدالرحیمی افزود: ۲۶۲روستا که در هر کدام از این‌ها زندگی مردم جاری است، منبع کار و خدمت و کمک به میهمانان و فعالان اقتصادی است. در این منطقه ۳ فرمانداری فعال است.
وی با برشمردن مزیتهای مختلف منطقه آزاد ماکو در بخش‌های متعدد اقتصادی، از سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در ماکو خبر داد و گفت: در بخش دامپروری، یک دامپروری بزرگ شرکت شستا با ۱۰ هزار راس دام با ۱۱۸ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در حال احداث است. گروه بزرگ سرمایه‌گذاری لبنی صباح نیز مجموعه دامپروری ۵۰ هزار راسی دام سبک را آماده می‌کند.
مدیر عامل سازمان منطقه آزاد ماکو با تاکید به مزیت دسترسی به نیروی کار برای فعالان اقتصادی افزود: ۲۰۰ هزار نفر جمعیت در محدوده این جغرافیا زندگی می‌کنند. ۱۰۰ هزار نفر در شهرها و ۱۰۰ هزار نفر در روستاها و ۵۰ هزارنفر در حال آماده سازی برای ورود به بازار کار هستند.
عبدالرحیمی درباره مرزهای مشترک منطقه آزاد ماکو گفت: این منطقه ۱۳۰ کیلیومتر مرز با ترکیه، ۱۴۰ کیلومتر مرز با آذربایجان دارد که روزانه ۱۲۰۰ تریلیر داخلی و بین‌الملی از مرزهای فعال این منطقه عبور می‌کنند. همچنین ۳۶ شرکت بین‌المللی در منطقه آزاد ثبت شده و ۱۰۰ شرکت فعال هم در این محدوده قرار دارند. این‌ها باعث شده که یکی از مهم‌ترین کسب‌کارهای این منطقه حمل‌ونقل و لجستیک باشد. در مدیریت جدید سازمان بنای‌مان بر این است که استفاده حداکثری اتفاق افتد.
وی گفت: بخش خصوصی فعال حتما هوشمندتر از ما هستند. قیمت تمام شده تولید، در منطقه آزاد به دلیل معافیتهای مالیاتی و مستثنی بودن ماشینآلات از تعرفه‌های گمرکی بسار ارزان‌تر است. ۳۵ درصد قیمت نهایی محصول به هزینه‌های لجستیک شامل انبارداری، بسته‌بندی و توزیع اختصاص دارد. این ۳۵ درصد سهم بسیار مهمی است که بتواند کالای ما را نسبت به رقبای خارجی و داخلی مزیت‌دار کند.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو درباره تسهیل فضای کسب‌وکار برای فعالان اقتصادی گفت: ما تمام تلاش‌مان را می‌کنیم که فعالان اقتصادی فقط با یک سازمان، یعنی سازمان منطقه آزاد در ارتباط باشند. هماهنگی با سازمان‌های دیگر را ما انجام دهیم تا وقت و انرژی آن‌ها در فرآیندهای اداری تلف نشود.
** برای موفق شدن در موافقتنامه باید خدمات حمل و نقل لجستیک راتوسعه دهیم
عبدالرحیم کردی در ادامه پنل ضمن اشاره به تحولاتی که در دو دهه اخیر از طریق ارتباطات در دنیا شکل گرفته گفت: با این تحولات ارتباطات بین قاره‌ای ممکن شده است، هزینه‌ها و زمان حمل و نقل اهمیت ویژه‌ای یافته است. تولیدکنندگان نیز به دنبال این هستند که در کمترین زمان و با کمترین هزینه به بازارهای مصرف برسند. ظرفیتهای جاده ابریشم و این مسیر همچنان مورد توجه کشورها قرار دارد و کشور چین دست به ابتکار جالبی در جاده ابریشم زده است. به همین دلیل است در فضایی که چین، استراتژی توسعه صنعتی را مطرح می‌کند و به دنبال قدرت برتر دنیا شدن در سال ۲۰۳۰ است، ابتکار جاده ابریشم را پیش می‌گیرد. این اهمیت جغرافیاست.
کردی گفت: روسیه در تلاش است تا از طریق ایران با شرق آسیا و آفریقا ارتباط برقرار کند. کشورهای آسیای میانه در شمال ایران به شدت در تلاشند تا از مسیر کوتاه و زمان مناسب به آب‌های آزاد برسند. از طرف دیگر به دلیل اهمیت قیمت تمام شده کالا، به دنبال حمل‌ونقل ترکیبی هستیم. شاید روزی همه به فکر این بودند که با کشتی از یک مبدا بارشان را مستقیم به مقصد برسانند، اما الان حاضرند که برای کوتاه شدن زمان، چند بار حمل‌ونقل را تغییر دهند.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار ادامه داد: ما در این فضا، به جغرافیای ارزشمند ایران کمتر توجه کرده‌ایم، در حالی‌که در طول تاریخ همیشه کاروان‌سراهای ما بخشی از این تاریخ و تمدن بودند. دلیل حضور پایدار آن‌ها خدمات لجستیکی و حمل و نقل بوده است. برای موفقیت در این موافقتنامه و بهره‌گیری از فضای رقابت بین‌المللی باید خدمات حمل و نقل لجستیک را به بهترین شکل توسعه داد. یکی از این کریدورهای بسیار مهم، کریدور جنوب به شمال است که از چابهار شروع می‌شود.
کردی گفت: ما روی خدمات لجستیکی تمرکز کرده‌ایم. اگر بتوانیم نرم‌افزاری طراحی کنیم که اتلاف وقت را کاهش دهد، هزینه‌ها را کاهش داده و زمان را کوتاه کرده‌ایم.
وی در پایان سخنانش اظهار داشت: ما فقط در صورتی از این موافقت‌نامه‌ها بهره درست می‌بریم، که زیرساخت حمل‌ونقلی خوبی را فراهم کرده و بتوانیم در کاهش قیمت تمام شده کالا سهم داشته باشیم. آنچه مسلم است، توسعه زیرساخت‌های امروزی چابهار زمینه را برای استفاده حداکثری از این جغرافیا فراهم می‌کند.
** هدف همه ما به توفیق رسیدن موافقتنامه اوراسیاست
در ادامه پنل محسن نریمان ضمن اشاره به استفاده از تجربه هایی در توافقنامه های پیشین کسب کرده‌ایم باید گفت: هدف همه ما به توفیق رسیدن در این موافقتنامه است و باید از همه تجاربی که در گذشته کسب کرده‌ایم بهره ببریم.
نریمان گفت: بازار ما به دلیل سقوط ارزش پول ملی جذابیت زیادی برای همسایگان پیدا کرده و در ارس، این تهدید تبدیل به فرصت شده است. مردم کشورهای همسایه به دلیل نزدیکی، خریدهای‌شان را از این‌طرف رودخانه یعنی در منطقه آزاد ما انجام می‌دهند. با توجه به قدرت پولی آن‌طرف، تولیدات محلی را با پرش اندک قیمت‌ها عرضه می‌کنیم.
نریمان افزود: به همین دلیل الان تقاضا برای کالاهای محلی ما نسبت به کالاهایی که از ترکیه به منطقه می‌آید، پیشی گرفته و اقتصاد خرده‌پای منطقه را نجات داده است. ما در تلاشیم تا این فضا را سامان‌دهی کنیم و از این تهدید فرصت بسازیم.
وی گفت: ارس تنها منطقه آزادی است که مرز مشترک با برخی از کشورهای اوراسیا دارد. ما با ارمنستان، بلاروس و روسیه از نظر زمینی در منطقه آزاد ارس ارتباط داریم. جغرافیای منطقه به ما دیکته می‌کند که بیشتر فعال باشیم و با فعال کردن مرز، از امکانات این موافقتنامه بهره‌مند شویم و با شیوه برد-برد زمینه پویایی را در بخش صادرات و واردات فراهم کنیم.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس با یادآوری ناکامی در موافقت‌نامه‌هایی مثل اکو گفت: موافقتنامه اوراسیا، استثنایی و بسیار جامع است اما مومن از دو سوراخ گزیده نمی‌شود. باید به مسائلی که باعث به نتیجه نرسیدن موافقت‌نامه‌های قبلی شد، توجه داشته باشیم و در موافقتنامه اوراسیا با هوشیاری عمل کنیم.
نریمان تاکید کرد: فاصله ما با کشورهای آذربایجان، ارمنستان و جمهوری نخجوان، فقط رودخانه ارس است. منطقه آزاد ارس در مسیر قفقاز جنوبی، ترکیه و حوزه مدیترانه قرار دارد. همچنین در مسیر کریدور شمال-جنوب و در مسیر جاده ابریشم قرار دارد.
وی با اشاره به کریدورهای داخلی که منطقه ارس در آن‌ها قرار گرفته است، افزود: ما با استفاده از شبکه ارتباطی داخلی نیز می‌توانیم مزیتهای ویژه‌ای داشته باشیم. ما در تلاشیم تا در سه سال آینده به قطب محصولات گلخانه‌ای تبدیل شویم. اکنون تولیدات زراعی ما افزون بر ۶۰ هزار تن محصول است.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس گفت: برنامه داریم از کشورهای همسایه به صورت مستقل دعوت کنیم. ماه گذشته از ارمنستان دعوت کردیم. گروه ۲۳ نفره‌ای به منطقه آزاد ارس آمدند و پتانسیل‌های منطقه برای‌شان شگفت‌انگیز بود.
** پیشنهاد منطقه ویژه سرخس برای حل مشکل حمل و نقل مالی
در بخش پایانی پنل قائم مقام مدیرعامل و عضو هیات مدیره منطقه ویژه اقتصادی سرخس مشکلات انتقالات مالی را بزرگ‌ترین چالش فعلی تجار خوانده و گفت: مشکلات ما به دلیل تعهدات ارزی و مسائل نقل‌وانتقالات بانکی، کار را خیلی سخت کرده است. پیشنهاد ما این است که ستاد مرکزی متشکل از اتاق بازرگانی و نماینده دولت شکل بگیرد و تهاتر را فعال کند. ما وضعیت تهاتر را در منطقه خودمان می‌بینیم. سیمان را صادر می‌کنیم، پنبه تحویل می‌گیریم. در بعضی از کالاها و در بعضی از مناطق آزاد و ویژه توجیه دارد که به آن توجه شود. همچنین پیشنهاد می‌کنیم که تحلیل آنالیز هزینه‌ها و لجستیک دقیقا انجام شود. تحلیل ما این است که با حمل ریلی در حوزه سرخس برای محصولات گندم و نهاده‌های دامی از افغانستان، بیش از ۱۲ میلیون دلار کاهش هزینه خواهیم داشت.
رحیم مهدی‌زادهگفت: وقتی مسیر کالا را آنالیز می‌کنیم، می‌بینیم که هزینه‌های لجستیک ۶۰ درصد ارزش کالا را به خود اختصاص می‌دهد. ما زیرساخت‌ها مناسب نداریم و از این محل ضربه می‌بینیم. کشور ما اگر فقط هزار واگن فعال داشته باشد، هزینه‌های تجارت به طرز چشم‌گیری کاهش پیدا می‌کند.
مهدی‌زاده درباره مزیتهای این منطقه اظهار داشت: از نظر مزیت‌ها در سرخس، در بخش انرژی، برق و سوخت این منطقه آزاد مخازن عطیمی دارد. در بخش تامین نهاده‌های اولیه مثل واحدهای خوراک دام نیز ارزش افزایی دارد. استفاده از تمام این ظرفیت‌ها بسته به رویکرد یکپارچه در حوزه حملی‌ونقلی دارد. استفاده از مسیر سرخس به عنوان کوتاه‌ترین مسیر ریلی میتواند ظرفیت‌ها را افزایش و هزینه‌ها را کاهش دهد.