نگاهی به فعالیت‌های منطقه آزاد کیش بر اساس گزارش عملکرد معاونت‌های سازمان؛

آمارها خبر از رونق کیش می‌دهند

سال‌ها است که مناطق آزاد اقتصادی بخشی از بار رشد و رونق اقتصادی کشور را به دوش گرفته‌اند و در این عرصه نقش قابل‌ توجهی دارند. این مناطق و به‌خصوص جزیره کیش به‌ عنوان قدیمی‌ترین آن‌ها به خاطر بهره‌مندی از امتیازاتی همچون معافیت‌های مالیاتی و گمرکی، عدم نیاز به ویزا و قوانین کسب‌وکار مختص به خود نسبت به سرزمین اصلی توان بیشتری برای جذب سرمایه و حرکت در مسیر تولید و صادرات دارند.

ظرفیت‌های گردشگری نیز رکن مؤثر دیگری است که می‌تواند دالان ورود پول به این مناطق باشد. هریک از این مناطق از ابتدای شکل‌گرفتن سیاست‌هایی را در پیش‌گرفته‌اند تا بهره‌گیری از این امتیازات و پتانسیل‌ها به اهداف موردنظر – رشد و رونق اقتصادی – دست یابند.
بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم و تاکید بر تنش‌زدایی و تعامل با جهان که در روند مذاکرات هسته‌ای نیز نمود یافت، این انتظار ایجاد شده است که مناطق مذکور بیش از گذشته مورد توجه گردشگران و سرمایه‌گذاران خارجی قرار گیرد و در فصل تازه اقتصاد ایران صاحب نقشی مهم‌تر و اثرگذارتر از قبل باشند. اکنون تلاش‌های دیپلمات‌های ایرانی به ثمر رسیده و بعد از سال‌ها مذاکره توافقی میان ایران و غربی‌ها حاصل‌شده است، که مهم‌ترین و قابل ‌لمس‌ترین اثر آن لغو تحریم‌های ظالمانه و کاسته شدن از فشار حاصل از آن‌ها است. به همین خاطر انتظار می‌رود که مسئولان و دولتمردان به‌خوبی از این فرصت بهره گرفته و در بخش‌های مختلف و به طرق مختلف گام‌های بلندی به‌ سوی رونق اقتصادی بردارند. طبیعی است که ذره‌بین روی عملکرد مناطق آزاد در این دوره تازه – معروف به پساتحریم - بیش از قبل باشد لذا باید دید که آیا در سال گذشته و هنگامی ‌که حواس همه به سیاست خارجی بود و انتظار توافق هسته‌ای را می‌کشند در عرصه اقتصاد چه اتفاقی افتاده است. سؤال این‌جا است که آیا مسئولان اقتصادی خصوصا در مناطق آزاد در این مدت به آماده‌سازی شرایط برای ورود به دوران فرصت‌ها پرداخته‌اند یا دست روی دست گذاشته و حالا قرار است که تازه به فکر افتند؟!
برای پاسخ گفتن به این پرسش، سراغ عملکرد سازمان منطقه آزاد کیش به ‌عنوان شناخته‌شده‌ترین و قدیمی‌ترین منطقه آزاد کشورمان رفته‌ایم تا معلوم شود که طی یک سال گذشته چه کرده و چه نکرده‌اند.
بر اساس گزارش این سازمان ١٠,٥٠٠ میلیارد ریال سرمایه در قالب ١٨ پروژه بزرگ غیر صنعتی جذب‌ شده است. قابل ‌ذکر است که حدود ٦١ درصد از این رقم به بخش هتلداری اختصاص ‌یافته و پس‌ از آن پروژه‌های آموزشی با ١٦ درصد بیشترین سهم را در جذب سرمایه داشته‌اند. پروژه‌های تفریحی و گردشگری نیز حدود ٨ درصد از رقم مذکور را تامین کرده‌اند. گفتنی است که ١٤ درصد باقی‌مانده نیز به پروژه‌هایی در بخش‌های مسکونی، خدماتی و... مربوط شده است.
مسئولان امر در مرکز مالی منطقه آزاد کیش نیز می‌گویند که همه تلاش خود را در جهت ارائه خدماتی همچون تامین مالی پروژه‌ها، تسهیل انتقال وجوه، ابداع ابزارهای نوین مالی، مدیریت ریسک، معاملات معاوضه‌ای، ارائه خدمات تحقیق و مشاوره برای سرمایه‌گذاران، بسط و توسعه بازارهای اولیه و ثانویه برای اوراق بهادار، استقراض بانکی در بعد ملی و بین‌المللی و ارائه دامنه وسیعی از ابزارهای مالی مشتقه مانند قراردادهای آتی، سلف و اختیار معامله به کار گرفته‌اند. بدون شک این سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی هستند که می‌توانند بگویند این تلاش‌ها چقدر ثمربخش بوده است و این‌که آیا توانسته که دست آن‌ها را گرفته و کمکی کند یا خیر.
گزارش سازمان منطقه آزاد کیش هم‌چنین نشان می‌دهد ٢٣٠٠ میلیارد ریال سرمایه نیز صرف ٢٣ طرح صنعتی مصوب شده است. ٢٣ درصد از آن در بخش فنی و مهندسی نفت و گاز صرف شده است، که به گفته کارشناسان مربوطه در عصر پساتحریم در مناطق آزاد بیش از سایر بخش‌ها مورد توجه خواهد بود. ١٦ درصد در بخش کانی غیرفلزی، ١٣ درصد در بخش پزشکی و دارویی، ١١ درصد در بخش کشاورزی، ١٠ درصد در بخش غذایی و ١٢ درصد نیز در بخش‌های الکترونیکی، فلزی و خدماتی صرف شده است. گفتنی است که خدمات فنی، مهندسی و پشتیبانی نفت، تولید شناورهای تفریحی و گردشگری، تجهیزات پزشکی و دارویی، صنایع غذایی شیرینی و شکلات، احداث شهرک صنعتی شماره ٦، پرورش آبزیان زینتی، بسته‌بندی مواد پروتئینی و ... بخشی‌هایی از این ٢٣ مورد هستند. نگاهی به تلاش‌های صورت‌گرفته در معاونت اقتصادی و سرمایه‌گذاری سازمان منطقه آزاد نیز نشان می‌دهد که مسئولان این بخش تلاش‌هایی را در جهت کمک به رشد روند جذب سرمایه کرده‌اند. استقرار اداره کنترل قرارداد یکی از این موارد است که دو وظیفه مهم نظارت دقیق بر اجرای تعهدات مطابق مفاد قرارداد و حمایت سرمایه‌گذاران در صورت بروز معضلات محیط خارج از پروژه را به عهده دارد.
به نظر می‌رسد که این حمایت‌ها در صورت تحقق صحیح و به‌هنگام بتواند کمک شایانی به سرمایه‌گذاران کند تا با سهولت بیشتری پروژه‌های خود را در جزیره کیش به بهره‌برداری و سوددهی رسانند. علاوه بر این تلاش‌هایی نیز برای برگزاری نمایشگاه‌ها صورت گرفته است. برنامه‌ریزی‌های لازم برای برگزاری هفتمین نمایشگاه فرصت‌های سرمایه‌گذاری و نمایشگاه بورس، بانک و بیمه انجام‌ شده است و واضح است که هریک از این بخش چه نقش مهمی در جذب سرمایه‌ دارند. بدون شک نمایشگاه‌های مذکور می‌توانند که فضای جزیره کیش در این بخش‌ها را به‌خوبی برای فعالان اقتصادی و صاحبان سرمایه ترسیم کنند.
ناگفته نماند که حل‌وفصل مشکلات یازده پروژه بزرگ غیرفعال و شروع به کار مجدد آن‌ها، نهایی کردن خدمات طرح اصالت کالا در جزیره کیش، امضای تفاهم‌نامه با سازمان ملی استاندارد و امضای تفاهم‌نامه با شرکت adi امارات نیز از دیگر اقدامات این معاونت بوده است.
اگرچه جذب سرمایه در فضای اقتصادی کنونی کشور اهمیت ویژه‌ای دارد اما نباید از ظرفیت‌های گردشگری در کیش غافل شد زیرا این بخش که جزیره کیش از قدیم با آن شناخته ‌شده است، می‌توانند در فضای اقتصادی جدید بیش از گذشته شکوفا شود و این منطقه به مرحله برابری با شیخ‌نشین‌های اطراف که در دوره تحریم توانستند جای این جزیره را در منطقه بگیرند، برساند. لازم به گفتن نیست که امروزه صنعت گردشگری یکی از بزرگ‌ترین و پربازده‌ترین فعالیت‌های اقتصادی در دنیا است و بالاترین میزان ارزش‌افزوده را به‌طور مستقیم و غیرمستقیم ایجاد می‌کند زیرا این بخش ‌بر سایر فعالیت‌های اقتصادی و فرهنگی را اثرگذار است. از همین رو ضروری است که فرآیندهای مرتبط با عملکرد واحدهای فعال در این بخش با دقت طراحی و اجرا شود تا بتواند توقعات و انتظارات گردشگران داخلی و خارجی را برآورده کنند. در این راستا، هماهنگی دستگاه‌های مختلف با متولیان صنعت گردشگری، به‌ منظور سهولت در فراهم کردن امکانات و تمهیدات مورد نیاز دارای چنان اهمیتی است که علاوه بر جلب رضایت مسافران، در برنامه‌ریزی آتی آن‌ها برای بازگشت به مقاصد گردشگری مذکور نیز به‌صورت کاملا محسوس تاثیرگذار است. معاونت گردشگری در منطقه آزاد کیش، با در نظر گرفتن همه این جنبه‌ها وارد عمل شده و در قالب سه بخش مدیریتی توسعه گردشگري و ميراث فرهنگي، مديريت بازاريابي و تبليغات گردشگري و مديريت نظارت بر مراكز و خدمات گردشگري به انجام‌ وظیفه می‌پردازد. هریک از این مدیریت‌ها وظایفی را به عهده گرفته و در جهت ارتقای سطح گردشگری این جزیره گام برمی‌دارند. نتیجه تلاش‌های صورت‌گرفته در این بخش را نیز مسافران داخلی و خارجی قضاوت خواهند کرد. باید دید که تلاش‌های صورت‌گرفته برای افزایش پروازهای خارجی، ارتقا و توسعه جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها، فضاهای تفریحی و گردشگری، راه‌اندازی سامانه نظارت الکترونیک کیش و ... در افزایش میزان رضایتمندی گردشگران چقدر مؤثر خواهد بود.
معاونت فرهنگی و آموزشی سازمان منطقه آزاد نیز همگام و همراه با دیگر بخش‌های این سازمان طی یک سال اخیر فعالیت‌هایی ازجمله برگزاری جشنواره، نمایشگاه و بزرگداشت‌های مناسبتی داشته است که انتظار می‌رود که تداوم آن‌ها در آینده در رشد و توسعه این منطقه مؤثر باشد. این مجموعه هم‌چنین طرح‌هایی مانند ساخت خانه هنرمندان در ساحل مرجان، طرح آموزشگاه عکاسی زیر آب با نظارت استاد بایرام بخش دارنده نشان بین‌المللی غواص طلایی و ... را نیز در دست پی‌گیری دارد.
معاونت توسعه مدیریت سازمان منطقه آزاد کیش نیز بخش دیگری از این مجموعه است، که با در نظر داشتن شرایط کنونی - گسترش هرچه بیشتر شهرنشینی به‌ویژه در شهرک‌های بزرگ، دشوار شدن تامین هزینه‌های خدمات عمومی متنوع و متعدد – و به دلیل محدودیت منابع مالی دولتی برای کمک به این سازمان، تمامی تلاش و عملیات خود را به‌منظور حداکثر استفاده و بهره‌‌برداری از حداقل منابع موجود به کار گرفته است. به ‌عنوان ‌مثال این معاونت اقداماتی را در خصوص مبارزه با پول‌شویی انجام داده است و پی‌گیر تاسیس مرکز رشدی با هدف حمايت از کارآفرینی و خلاقيت پژوهشگران، توسعه تكنولوژي بازارپسند، فراهم کردن فرصت‌هايي براي بازاريابي و تجاری‌سازی یافته‌های پژوهشي و پرورش روحيه كارآفريني در منطقه و ايجاد اشتغال و ثروت در جزيره نیز هست. ازجمله وظایف این مرکز عبارت است از؛ پشتيباني مالي از شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در مركز رشد، ارائه پشتيباني حقوقي به‌منظور تسهيل رشد شركت، ارائه خدمات و مشاوره جهت جذب ایده‌های جديد به بازار و نظارت بر روند رشد شرکت‌ها و ارزيابي مستمر نتايج شرکت‌ها براي بهبود عملكرد. پي‌گيري تاسیس مرکز اسناد و نسخ خطي ملي خلیج ‌فارس با هدف تجمیع اسناد مربوط به خلیج‌فارس، مرمت اسناد و نقشه‌های تاريخي خلیج‌فارس در دفاع از نام خلیج‌فارس، پردازش و ساماندهي اسناد که گام‌های اجرایی کردن آن عبارت است از تصويب ايجاد مركز در سازمان منطقه آزاد كيش، در نظر گرفتن مكاني مناسب براي اين كار و تجهيز آن، تهيه اسناد، تشكيل هیئت امنا، تصويب اساس‌نامه و شیوه‌نامه‌های مربوطه و تعيين چارچوب براي منابع و تعيين اولویت‌ها نیز در دستور کار است. همه این تلاش‌ها و اقدامات در راستای رشد و رونق منطقه آزاد کیش صورت گرفته است.


منبع: روزنامه شرق