این کشور از هفت شیخ نشین به نام‌های ابوظبی، دوبی، شارجه، عجمان، فجیره، راس‌الخیمه و ام‌القوین است که بعد از استقلال از بریتانیا در ۲ دسامبر ۱۹۷۱ میلادی شکل گرفت. این روز را با نام روز ملی امارات جشن می‌گیرند. امارات متحده عربي، كه از مدت ها قبل به عنوان يك نقطه مهم در مسير تجاري بين اروپا و آسيا شناخته مي شد، اكنون به يك ايستگاه كليدي در جاده ابريشم هوايي نوين بدل شده است.

شاید تاریخچه دوبی همچون ایران غنی نباشد. اما تکامل این شهر از یک روستای کوچک تا یک کلان شهر تجاری مدرن، یک داستان بسیار جالب و قابل توجه است.

بعد از ابوظبی که پایتخت این کشور است، دوبی مهم ترین و بزرگترین شهر امارات و همچنین پر جمعیت ترین شیخ نشین در میان هفت شیخ نشین است. دوبی در سال ۱۸۳۳ در زمان مكتوم بن بطي از قبيله بني ياس به طور رسمی به عنوان یک شهر بنیان نهاده شده و از ابوظبی جدا شد. در سال های 1870 اقتصاد این کشور با صید مروارید رونق گرفت.در سال 1902 دوبی با آغوش باز پذیرای بازرگانان ایرانی و مهاجران عرب شد و از آن پس اقتصاد این کشور پیوسته در حال پیشرفت بود به طوری که تجارت بين المللي و داخلي رونق يافت، و دوبي مدعي داشتن بزرگ ترين بازارها در بين كشورهاي عربي شد. در دهه 1950 در سواحل این شهر نفت کشف شد. سال 1966 سالی سرنوشت ساز در تاریخ دوبی بود زیرا ميدان نفتي فاتح دوبي كشف شد و با کشف نفت در این منطقه و همچنین موقعیت جغرافیایی مهم، اقتصاد این کشور رونق گرفت و جمعیت این شهر نیز به سرعت افزایش یافت.

در سال 1971 فرودگاه بین المللی دوبی افتتاح شد و بعد از آن در سال 1971 بندر جبل علی افتتاح و مرکز تجارت جهانی دوبی که نخستین برج بلند این شهر بود ساخته شد و راه را براي انجام زنجيره اي از پروژه هاي بلندپروازانه معماري هموار كرد.

منطقه آزاد جبل علی در سال 1985 آغاز به کار کرد و خطوط هوایی امارات بنیان گذاشته شد. در سال 1999 برج العرب، تنها هتل 7 ستاره دنیا و در سال 2002 شيخ محمد، شهر اينترنت (اينترنت سيتي) و شهر رسانه (مديا سيتي) را بنيان نهاد و مالكيت خصوصي براي اتباع خارجي، سنگ بناي "دوبي نوين" شد.

در سال 2003 ساخت پروژه هاي بلندپروازانه از جمله مرتفع ترين برج دنيا و 200 جزيره ي مصنوعي آغاز شد و در سال 2009 ترمينال 3 فرودگاه امارات و متروي دوبي با هدف آمادگي براي پذيرش ترافيك رو به رشد هوايي و جاده اي افتتاح شد. سال 2010 نیز برج خليفه با ارتفاع 828 متر به عنوان مرتفع ترين ساخته دست بشر، با الهام از معماری اسلامی و طبیعت صحرا، معرفي شد.

موسسه تحقيقاتي بروكينگز عملكرد اقتصادي 300 كلانشهر دنيا را بر اساس رشد اشتغال و سرانه توليد ناخالص ملي رتبه بندي مي كند. رشد 4.5 درصدي سرانه توليد ناخالص ملي و 6.5 درصد افزايش در نرخ اشتغال باعث بالا رفتن رتبه دوبي شد. در آمارهاي سال 2013 امارات در رتبه ي 18 جهاني قرار گرفت. قدرت اقتصادي امارات در بازيابي و بهبود پس از بحران اقتصادي را مي توان در حضور اين كشور در بين 5 رتبه نخست دنيا در مقايسه با رتبه 167 در سال 2012 و رتبه  149 بين 150 شهر در سال 2010 مشاهده كرد. 

در حال حاضر، گردشگری یکی از استراتژی‌های مهم امیرنشین دوبی برای سرازیری دلار به امارات متحده است. گردشگری دوبی بیشتر بر خرید است اگر چه جذابیت‌های مدرن و تاریخی نیز دارد. در سال ۲۰۰۷ میلادی شهر دوبی هشتمین شهر پربازدید جهان بود. انتظار می‌رود که در سال ۲۰۱۵ میلادی، ۱۵ میلیون گردشگر به دوبی سفر کند. دوبی همچنین به "پایتخت خرید خاورمیانه" مشهور است و به تنهایی بیش از ۷۰ مرکز خرید بزرگ را در خود جای داده ‌است. دوبی اخیرا از سوی نهاد مرکزی نمایشگاه های “EXPO”، واقع در پاریس، به عنوان میزبان این نمایشگاه جهانی در سال ۲۰۲۰ انتخاب شده است.

هدف اصلی این شهر یعنی جلب توجه جهانی برای جذب بیشتر گردشگران و نیز سرمایه های بین المللی به میزان زیادی موفقیت آمیز بود. هرچند سرعت رشد دوبی و دستاوردهای آن، می تواند به لحاظ کمی تحسین برانگیز باشد؛ اما از نظر کیفی بسیار مورد انتقاد قرار گرفته است. شتاب بیش از حد در انجام پروژه های دوبی، همواره مطالعات اولیه بررسی های بنیادین را فدا کرده است. در سال 1388، ریزش اصلی‌ترین طبقه برج خلیفه که بلندترین برج جهان لقب گرفته بود فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاری را حیرت‌زده کرد.

تعبیر دیگری از دوبی که بسیار از آن سخن گفته می شود، تصنعی بودن شهر است که هرگز به یک شهر واقعی با هویت واحد نمی ماند. این تعبیر تا حدی به کمرنگ بودن نگاه فرهنگی به معماری و استفاده ابزاری از آن، برای افزایش سرمایه های متمرکز در بخش ساختمان مربوط می شود. شهر پر است از آیکون های منفرد و مغشوش.

واقعیت این است که کشورهای مستعمره (استعمار مدرن) هیچگاه پایگاه تمدنی مشخصی ندارند و همواره به یاری استعمارگران که همچنان مایل نیستند هویت مستقلی به این سرزمین ها بدهند و بسیار می کوشند که مهر بردگی را همچنان بر پیشانی آنها نگاه دارند به سازه های با تکنولوژی های پیشتاز و بناهایی با پسوند بلندترین می نازند؛ صفتی که بسیار زودتر از تصور، مندرس و ناکارآمد می شود چرا که آنچه در گذشته است و افتخار آن به قدمتش است در پس است و متغیر نمی شود ولی آنچه در پیش است و به پیشرو بودن مفتخر است به سادگی با پیشرفت تکنولوژی عقب خواهد ماند و از مرکز توجه دور خواهد شد. 

کیش از منظری دیگر

و حال نگاهی به تاریخچه جزیره کیش می اندازیم که در دوره هخامنشیان، کیش مرکز عمده صید مروارید بین‌النهرین و هندوستان بود و بازرگانان بزرگ دنیا به این جزیره رفت و آمد داشتند. در قرن های 11 و 12 میلادی همزمان با حکومت سلجوقیان، جزیره کیش به عنوان بزرگترین مرکز تجارت خلیج فارس معرفی شد. تا سال های 1320 این جزیره مرکز صید ماهی و مرکز تجارت مروارید خلیج فارس بوده است.
در سال 1349، 4 سال بعد از کشف نفت در دوبی، کیش با توجه به ویژگی‌های طبیعی، سواحل زیبای مرجانی و آب‌های زلال اطراف آن، به عنوان مرکز توریستی ـ تجاری بین‌المللی انتخاب شد.
در سال 1351 جزیره نام سازمان عمران کیش را به خود گرفت. در سال 1352 عملیات ساختمانی و ساخت و ساز سازمان عمران کیش از روستای ماشه در شمال شرقی جزیره شروع شده، همزمان با آن ساخت فرودگاه مجهز بین المللی برای فرود بزرگ ترین هواپیماهای جهان در بخش مرکزی متمایل به شرق آن (بلندترین نقطه جزیره) آغاز گردید. 
در سال 1356 مرکز بین المللی توریستی، تجاری کیش افتتاح شد و تقریباً ساخت تمام سازه های اصلی خدماتی که نسبتاً گسترده بود پایان یافت. در تیر 1368 هیات وزیران در خصوص ورود و خروج کالا و نیز صادرات مجدد و تولید برای صادرات، جزیره کیش را  به عنوان منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی ثبت و اعلام کرد و از این تاریخ به بعد فعالیت‌های اقتصادی مجددا در جزیره کیش شروع شد و با تاسیس سازمان منطقه آزاد کیش، دوران توسعه سریع این جزیره آغاز شد.
با توجه به پیشینه تاریخی این جزیره به عنوان مروارید خلیج فارس، شاهد نبودن اسم کشورمان در رتبه بندی های بین المللی در زمینه گردشگری هستیم. سهم ایران از توسعه گردشگری در مقایسه با سایر کشورهای مشابه چندان مطلوب به نظر نمی‌رسد به گونه‌ای که بر اساس آخرین گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری پیش‌بینی می‌شود در طول دهه آینده صنعت گردشگری ایران از نظر شاخص‏های رشد ارزش افزوده، سهم از تولید ناخالص داخلی، نسبت اشتغال، سرمایه‌گذاری و صادرات با کاهش مواجه شود.
در حالی که پیش‌بینی می‌شود در همین فاصله زمانی شاخص‏های ذکر شده در منطقه خاورمیانه رو به بهبود باشند.
کیش می تواند به عنوان یکی از مراکز مهم گردشگری در کشور با رویکرد و نگاه جدید به عنوان یک قطب گردشگری در خاورمیانه معرفی شود مشروط بر اینکه ثبات مدیریت، داشتن برنامه های بلند مدت و به کارگیری از توان سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی در بخش خصوصی بیش از پیش در این جزیره به کار برده شود.

منبع: ماهنامه آغاز

نوع موضوع: گفتگو

نوع خبر: تولیدی